Z dniem 28 sierpnia 2015 r. weszły w życie długo wyczekiwane zmiany ustawy o ochronie przyrody, które wymusił wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący zbyt wysokich i nieproporcjonalnych kar za usunięcie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia. Ustawodawca dokonał również obniżenia wysokości opłat za usunięcie drzew lub krzewów oraz kar administracyjnych z tym związanych, zróżnicował wysokości kar w zależności od okoliczności sprawy, uregulował kwestię usuwania drzew w stanie wyższej konieczności oraz usprawnił procedury związane z wydawaniem zezwoleń na usunięcie drzew.
Zniesiono obowiązek uzyskiwania zezwolenia na usuwanie krzewów z ogrodów przydomowych, przy czym krzew zdefiniowano jako wieloletnią roślinę rozgałęziającą się na wiele równorzędnych zdrewniałych pędów, nietworzącą pnia ani korony, niebędącą pnączem, powalonych lub złamanych przez wiatr drzew, które będą mogły być usunięte przez właściwe służby (tj. jednostki ochrony przeciwpożarowej, zarządców dróg) oraz inne podmioty lub osoby, po przeprowadzeniu oględzin przez organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu, potwierdzających, że drzewa lub krzewy stanowią złom lub wywrot.
Ponadto ustawodawca ułatwił kwalifikację drzew, które podlegają obowiązkowi uzyskania zezwolenia na usunięcie. W dotychczasowym brzmieniu przepisu art. 83 ust. 6 pkt 4 z obowiązku uzyskania zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza, prezydenta zwolnione były drzewa lub krzewy, których wiek nie przekraczał 10 lat. W zmienianych przepisach określono wielkości obwodów pnia drzew. I tak stosownie do treści znowelizowanego przepisu obowiązkowi uzyskiwania zezwolenia nie będzie podlegać usuwanie drzew, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza:
a) 35 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
b) 25 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.
Dla ułatwienia procedury związanej z uzyskaniem zezwolenia na usunięcie drzew zmieniono wymogi formalne dotyczące załączników do wniosku o wydanie zezwolenia. Mianowicie zniesiono obowiązek dołączenia do wniosku tytułu prawnego do władania nieruchomością na rzecz oświadczenia o posiadanym tytule prawnym go władania nieruchomością pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Rozwiązano również zagadnienia niewłaściwie prowadzonej pielęgnacji koron drzew czyli ogławiania (pozbawiania drzew koron), które niszczy drzewa. Zgodnie z nowymi przepisami usunięcie powyżej 30% korony będzie podlegało karze za uszkodzenie drzewa w wysokości 60% opłaty za usunięcie drzewa, a usunięcie powyżej 50% korony będzie uznawane jako zniszczenie drzewa, za co kara wyniesie 2-krotność opłaty. Ogławianie drzew tylko w wyjątkowych sytuacjach nie powoduje ich znacznego osłabienia - przykładem może być obcinanie gałęzi tradycyjnie ogłowionych wierzb czy ozdobne kształtowanie młodych drzew.
Od dnia 28 sierpnia 2015 r. wniosek o uzyskanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu musi zawierać:
1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela nieruchomości,
2) oświadczenie o posiadanym tytule prawnym władania nieruchomością,
3) zgodę właściciela nieruchomości, jeżeli jest wymagana, lub oświadczenie o udostępnieniu informacji, o której mowa w art. 83 ust. 4,
4) nazwę gatunku drzewa lub krzewu;
5) obwód pnia drzewa mierzony na wysokości 130 cm, a w przypadku gdy na tej wysokości drzewo:
a) posiada kilka pni – obwód każdego z tych pni,
b) nie posiada pnia – obwód pnia bezpośrednio poniżej korony drzewa;
6) wielkość powierzchni, z której zostanie usunięty krzew,
7) miejsce, przyczynę, termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu, oraz wskazanie czy usunięcie wynika z celu związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej,
8) rysunek, mapę albo wykonany przez projektanta posiadającego odpowiednie uprawnienia budowlane projekt zagospodarowania działki lub terenu w przypadku realizacji inwestycji, dla której jest on wymagany zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane – określające usytuowanie drzewa lub krzewu w odniesieniu do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub projektowanych na tej nieruchomości. W przypadku wniosku składanego przez Spółdzielnię Mieszkaniową lub Wspólnotę Mieszkaniową do wniosku dołącza się również:
9) oświadczenie o udostępnieniu informacji, o której mowa w art. 83 ust. 4 (art. 83 ust. 4 Spółdzielnia mieszkaniowa informuje, w sposób zwyczajowo przyjęty, członków spółdzielni, właścicieli budynków lub lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, a zarząd wspólnoty mieszkaniowej – członków wspólnoty, o zamiarze złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu, wyznaczając co najmniej 30-dniowy termin na zgłaszanie uwag. Wniosek może być złożony nie później niż w terminie 12 miesięcy od upływu terminu na zgłaszanie uwag).